ارائه چارچوبی برای تحلیل و ارزیابی ترجمه‌های قرآن

نویسندگان

  • شاهرخ محمدبیگی دانشیار بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
  • ناصر رشیدی استاد بخش زبان‌های خارجی و زبان شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
  • فاطمه ذوالفقاری استادیار مرکز آموزش زبان دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

DOI::

https://doi.org/10.22046/LA.2022.14

کلمات کلیدی:

مدل مفهومی, ترجمه‌پذیری, ترجمه, قرآن, ارزیابی

چکیده

هدف از انجام این مطالعه ارائه چارچوبی مفهومی و جامع برای تحلیل و ارزیابی ترجمه‌های قرآن بود. هفت ترجمه عربی به انگلیسی قرآن به شیوه تحلیلی - توصیفی با درنظرگرفتن روابط نحوی، معنایی، گفتمانی تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که در ترجمه و ارزیابی ترجمه‌های قرآن، مترجمان و ارزیابان عناصر و مؤلفه‌هایی را باید در نظر بگیرند. این عناصر و مؤلفه‌ها شامل علائم سجاوندی، تاویل پذیری، جنبه‌های ساختاری زبان، وفاداری به معنای متن مبدأ، سبک و تأثیر قرائت‌های مختلف قرآن، پیشینۀ مترجمان و ﺸﺄن نزول آیات و زیر مجموعه‌هایشان است. نتایج همچنین نشان داد که ترجمۀ قرآن با درنظر گرفتن این مؤلفه‌ها توسط مترجم امکان‌پذیر و پذیرفته است.

مراجع

ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو (1998). تفسير القرآن العظيم. بیروت: دارالکتب العلمیه.

انوشیروانی، علیرضا و محمدبیگی، شاهرخ (1380). بررسی گزیده‌ای از آثار ترجمه شده‌ی اسلامی، انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز.

بهارزاده، پروین (1378). ترجمه پذيري قرآن كريم: چه كساني ترجمه قرآن كريم را موجب افساد در دين دانسته‏اند و چرا؟، بینات، 24، 52-74.

بهرامی، محمد (1379). هرمنوتیک هرش و دانش تفسیر. پژوهش های قرآنی، 6(21-22)، 131-177.

بيستوني، محمد (1390). ‫تفسير مجمع البيان جوان (برگرفته از تفسير مجمع البيان طبرسي «ره»)، قم، بيان جوان.

پورفرزیب، ابراهیم (1989). تهذیب القراءﺓ. تهران: انتشارات کعبه.

تقویان (نقیئی)، عباس (2001). ب‍ررس‍ی‌ م‍س‍ال‍ه‌ م‍ح‍کم‌ و م‍ت‍ش‍اب‍ه‌ در قرآن‌، وی‍راس‍ت‍ار اح‍م‍د ب‍رادری. ت‍ه‍ران،‌ س‍ازم‍ان‌ پ‍ژوه‍ش‌ و ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی‌ آم‍وزش‍ی‌، ان‍ت‍ش‍ارات‌ م‍درس‍ه‌ ب‍ره‍ان‌.

تهرانی، میرزا مهدی (1374). مبانى موسيقى قرائت قرآن. تهران: نشر زلال.

جواهری, محمد حسن. (1387). ابهام شناسی در ترجمه قرآن. پژوهش های قرآنی, 14(53), 186-201.

خرمشاهي، بهاءالدين (1374). ترجمه قرآن كريم، با ويرايش مسعود انصاري و مرتضي كريمي نيا. تهران: انتشارات نيلوفر و جامي.

خوئی، سید ابوالقاسم (1385). البیان فی تفسیر القرآن. ترجمه ی محمد صادق نجمی و هاشم هاشم زاده ی هریسی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.

زركشي، بدرالدين (1997). البرهان فى علوم القران: تحقيق يوسف مرعشلي. بيروت: دارالكتب العلميه.

زرکوب، منصوره و امینی، فرهاد (1393). تحلیل مقابله‌ای امثال در فارسی و عربی از نظر معنا، واژگان و سبک (بررسی موردی بیست و یک مَثَل). پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی،4(10)، 119-139.

سجادی، سید ابراهیم (2001). بازنگری در حقیقت تأویل. فصلنامه ی پژوهش های قرآنی، 21، 96-129.

سجاوندی، محمد بن طیفور (2001). الوقف و الابتداء. عمان: دارالمناهج.

سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر(1990). الاتقان فی علوم القرآن: به تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. قم: منشورات رضی، بیدار.

شاکر، محمد کاظم (1393). قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن. تهران: بوستان کتاب.

طالقانی، سید محمود (1381). پرتویی از قرآن (جلد 1). تهران: شرکت سهامی انتشار.

عبدالولی، محمد. ترجمۀ ابوالفضل حری (2011). کژتابی‌های ترجمه‌ی قرآن به زبان انگلیسی. پژوهش‌های قرآنی. 62 و 63، 364-380.

علوی نژاد، سید حیدر (2001). فهم متن در افق تاریخی آن. پژوهش های قرآنی، 21-22، 178-217.

محقق، محمد باقر (1985). تفسیر المحقق. تهران: انتشارات اسلامی.

محمدبیگی، شاهرخ (1999). صراط یا پل صراط. پژوهشنامه دانشكده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، 24، 63-73.

مطهری، سید مرتضی. (2012). ده گفتار. تهران: صدرا.

مطهری، مرتضی (2014). آشنایی با قرآن: تفسیر سوره‌ی حمد و قسمتی از بقره. تهران: صدرا.

مکارم شیرازی، ناصر (2006). ﺷﺄن نزول. قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب علیه السلام.

میثم بن علی بن میثم بحرانی، کمال الدین (2012). شرح نهج البلاغه. ترجمه ی قربانعلی محمدی مقدم. تهران: بنیاد پژوهش های اسلامی.

Anushirvani, A. & Mohammad Baygi, Sh. (2009). A Study of Selective Islamic Texts In English Translation, Shiraz University Press. [in Persian]

‘Abd al-Walī, M., Ḥurrī, A. (2010). Equivocations in the Translation of the Qur’ān into English. Qru’anic Reserches, 16(62-63), 364-380. [in Persian]

Alavi Nejad, S. (2000). Understanding the "Text" in its Historical Perspective. Qru’anic Reserches, 6(21-22), 178-217. [in Persian]

Al-Hilali, M. T., & M. Mushin Khan. (1996). The Noble Qur’an: English translation of the Meaning and Commentary. Madina: King Fahd Complex for the Printing of the Holy Qur'an.

Arberry, A. J. (1955). The Koran interpreted, Translated with an Introduction. Oxford: Oxford University Press.

Baharzadeh, Parvin. (2000). Tarjomepaziri-ye Qurān-e karim: Che kasāni tarjomeh-ye qurān-e karim ra mojebe efsād dar din dānesteand va cherā? Beiyenat, 24, 52-74.[in Persian]

Bahrami, M. (2000). Hersch's Hermenutics and the Knowledge of Tafsir. Qru’anic Reserches, 6(21-22), 131-177. [in Persian]

Bistoni, M. (2012). Tarjome majma al-Bayan, Javan (taken from Tafsir of Majmam al-Bayan Tabarsi), Qum, Bayan-e Javan. [in Persian]

Bell, G. L. (1928). Poems from the Divan of Hafiz. (Shams-al-din Muhammad al-Hafiz al Shirazi), Transl. by Gertrude Lowthian Bell. New ed. Heinemann.

Ibn Kathir Damascus, Ismail Ibn Amr (1998). Tafsir al-Qur'an al-Azeem. Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya. [in Arabic]

Jawāhirī, M. (2008). Ambiguology in the Translation of the Qur’an. Qru’anic Reserches, 14(53), 186-201. [in Persian]

Khoramshahi, Bahauddin (1993). Translation of the Holy Quran, edited by Masoud Ansari and Morteza Karimini. Tehran: Nilufar and Jami Publishing House. [in Persian]

Kidwai, A. (1988). English Translations of the Holy Qur’an, An Annotated Bibliography. Hamdard Islamicus, Karachi, Pakistan, 11(4), 47-55.

Khoei, Seyyed Abulqasem (2007). Al Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Translated by Mohammad Sadegh Najmi and Hashem Hashemzadeh Harisi. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance, Printing and Publishing Organization. [in Persian]

Makarem shirazi, Naser (2006). ʃane nozul. Qom: Madressehe emam ali ibn abi talib aleihesalam. [in Persian]

Maytham ibn ali ibn Maytham Bahrani, Kamal al-din (2012). ʃarh-e nahjolbalaghe, Translated by Gurban Ali Mohammadi Moghadam. Tehran: Islamic Research Foundation. [in Persian]

Mohaghegh, Mohammad Bagher (1985). Tafsir al mohaghagh. Tehran, entesharate eslami. [in Persian]

Mohammad Beigi, Shahrokh (1999). Serāt yā pol-e serāt. Revue de la faculté des lettres et des sciences humaines, universite shahid beheshti, 24, 63-73. [in Persian]

Motahhari, Morteza (2012). dah goftār. Tehran, Sadra. [in Persian]

Motahhari, Morteza (2014). āʃenāi bā Qurān: tafsir-e sure-ye hamd va ghesmati az baghareh. Tehran, sadra. [in Persian]

Aziz, Z., & Ali, M. (2010). English translation of the Holy Quran: with explanatory notes. Wembley Ahmadiyya Anjuman Lahore

Taghavian (Naghii), Abbas (2001). Barresi-ye masala-ye mohkam va moteʃābeh dar Qurān. edited by Ahmad Baradri. Tehran, Educational Research and Programming Organization, Burhan School Publications. [in Persian]

Nassimi, D. M. (2008). A thematic comparative review of some English translations of the Qur'an (Doctoral dissertation, University of Birmingham).

Pickthall, M. (1930). The Meaning of the Glorious Quran: An Explanatory Translation. Hydarabad, India: Osemania Oriental Publications.

Pourfarzeb, Ibrahim (1989). Tahzeeb al-Qarāa. Tehran: Kaaba Publications. [in Persian]

Sajawandi, Muhammad ibn Tayfour (2001). Alvaghf valebtedā. Oman, Dar al-Manahaj. [in Arabic]

Sajjadi, S. (2000). Retrospection on the Reality of Ta'wil. Qru’anic Reserches, 6(21-22), 96-129. [in Persian]

Suyuti, Jalal al-Din (1990). Al-etghān fi olom al-Qurān. by the research of Muhammad Abulfazl Ibrahim. Qom: Manshurat Razi, Bidar. [in Arabic]

Shaker, Mohammad Kazem (2014). Qawāede vaghf va ebtedā dar qerāat Qurān. Tehran: bustane ketab. [in Persian]

Shakir, M. (1990). Holy Quran: Arabic and English. Qum, Iran: Ansarian Publications.

Sher Ali, M. (2004). The Holy Qur’ān: ARABIC TEXT AND ENGLISH TRANSLATION. Islamabad: Islam International Publications Limited.

Shuart-Faris, N., & Bloome, D. (2004). Uses of intertextuality in classroom and educational research. Connecticut: Information Age Publishing.

Taleghani, M. (2002). Parto-i az Qurān (vol. 1). Tehran, Sherkate Sahami Enteshar. [in Persian]

Tehrani, Mirzamehdi. (1995). Mabāni-ye musighi-ye qerāate Qurān. Tehran, Nashre Zolal. [in Persian]

Yusuf Ali, A. (1937). The Holy Qur'an: Text, Translation and Commentary. Lahore: Shaik Muhammad Ashraf Publishers.

Zarkashi, B. (1997). Al-Borhān fi olom al-Qurān, Yusuf Marashli's research. Beirut: Dar al-Kitab al-Alamieh. [in Arabic]

Zarkob, M., & Amini, F. (2014). Confronting analysis of proverbs in Persian and Arabic (Case study of 21 proverbs in their meaning, vocabulary and style). Translation Researches in the Arabic Language And Literature, 4(10), 119-139. [in Persian]

##submission.downloads##

چاپ شده

2022-09-01

شماره

نوع مقاله

مقاله

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده

1 2 > >>