تلقي ابراهيم أمین الشواربي وعلي عباس زلیخة من الغزل الثاني والثلاثین لحافظ الشیرازي (دراسة مقارنة)

المؤلفون

  • سید فضل‌الله میرقادری أستاذ بقسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة شیراز
  • فاطمه حوائج خریجة ماجستير في اللغة العربية وآدابها من جامعة شيراز، ایران

DOI:

https://doi.org/10.22046/LA.2020.21

الكلمات المفتاحية:

الأدب المقارن، نظریة التلقي، حافظ الشیرازي، ابراهیم أمین الشواربي، علی عباس زلیخة.

الملخص

تأتي أهمية البحوث المقارنة في الكشف عن الأسس الفنية الرائدة في النقد الأدبي الحديث، فالأدب في مختلـف عصوره لا ينطوي على ذاته، وإنّما يتصل بالآداب العالمية الأخرى. ظهرت نظریة التلقّي في العقود الأخیرة من القرن التاسع عشر لتؤکد حضور دور القارئ، مقابل عدد من المقولات. تحمل ثقافة المتلقي أهمية كبرى في هذا العمل، لأنّها الرافد الأساسي في كلّ عمل ذهني، لأنّ المؤلف بحاجةٍ إلى ثراء ثقافي وخيالي لكتابة النص الأدبي. من المتلقیین الذین قاموا بترجمة أشعار حافظ الشیرازي، الأدیب المصري إبراهیم أمین الشواربي والأدیب السوري علي عبّاس زلیخة. قد حاولنا في هذا البحث دراسة الغزل الثاني والثلاثین من غزلیات حافظ ودراسة تلقي المتلقیین، والمقارنة بینهما وذکر المشابهات والتمایزات وبواعثها. من النتائج التي حصلنا علیها هي، عدم تعمّق المتلقیین في بعض المعاني الخاصّة والمصطلاحات والألقاب الخاصّة، وأخیراً تبیَّنَ لنا أنّ تلقي الشواربی أبلغ من تلقي زلیخة، لأنّ الشواربي کان على دراية بالبيئة الإيرانية. ولکن من جهة الأحاسیس والعاطفة، تلقیات زلیخة أفضل من الشواربي.

السير الشخصية للمؤلفين

سید فضل‌الله میرقادری، أستاذ بقسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة شیراز

اهمیت ادبیات تطبیقی به کشف حوزه‌های هنری در نقد ادبی جدید است، که نه تنها به کشف روابط ادبیات و آثار ملت‌های مختلف می‌پردازد، بلکه در دیگر حوزه‌های هنری نیز فعالیت دارد. ادبیات تطبیقی بیشتر به دگرگونی‌هایی توجه دارد که یک ملت یا یک نویسنده در آثار دیگر ملت‌ها ایجاد می‌کند. با پیدایش نظریه دریافت در دهه‌های آخر قرن نوزدهم به نقش خواننده در نقد متون ادبی توجه شد. نظریه دریافت به خواننده، نگاهی متفاوت از دیدگاه‌های گذشته دارد، چرا که تفسیر متن به تجربیات، فرهنگ و توانایی‌های خواننده بستگی دارد، خواننده دیگر آن پذیرنده منفعل نیست که، تحت تأثیر ایده‌های نویسنده قرار بگیرد، بلکه او معنی دوباره‌ای به متن ادبی می‌دهد. از نویسندگانی که به ترجمه غزل‌های حافظ اهتمام ورزیدند، دو ادیب مصری و سوری، به نام‌های ابراهیم امین الشواربی و علی عباس زلیخه می‌توان اشاره کرد که ما غزل 32 حافظ را با دریافت‌های هر دو دریافت کننده، بررسی کردیم و به مقایسه و بیان اختلافات و شباهت‌های آن پرداختیم. نتایج این پژوهش خلاصه می‌گردد در: عناصر شعری که حافظ از آنها بسیار بهره برده است، کمتر در برداشت‌های دریافت کننده‌ها دیده می‌شود. دریافت الشواربی در بیشتر غزل‌ها بلیغ‌تر از دریافت زلیخه است، امّا از لحاظ عاطفی و احساسات، دریافت‌های زلیخه بهتر از الشواربی است.

فاطمه حوائج، خریجة ماجستير في اللغة العربية وآدابها من جامعة شيراز، ایران

اهمیت ادبیات تطبیقی به کشف حوزه‌های هنری در نقد ادبی جدید است، که نه تنها به کشف روابط ادبیات و آثار ملت‌های مختلف می‌پردازد، بلکه در دیگر حوزه‌های هنری نیز فعالیت دارد. ادبیات تطبیقی بیشتر به دگرگونی‌هایی توجه دارد که یک ملت یا یک نویسنده در آثار دیگر ملت‌ها ایجاد می‌کند. با پیدایش نظریه دریافت در دهه‌های آخر قرن نوزدهم به نقش خواننده در نقد متون ادبی توجه شد. نظریه دریافت به خواننده، نگاهی متفاوت از دیدگاه‌های گذشته دارد، چرا که تفسیر متن به تجربیات، فرهنگ و توانایی‌های خواننده بستگی دارد، خواننده دیگر آن پذیرنده منفعل نیست که، تحت تأثیر ایده‌های نویسنده قرار بگیرد، بلکه او معنی دوباره‌ای به متن ادبی می‌دهد. از نویسندگانی که به ترجمه غزل‌های حافظ اهتمام ورزیدند، دو ادیب مصری و سوری، به نام‌های ابراهیم امین الشواربی و علی عباس زلیخه می‌توان اشاره کرد که ما غزل 32 حافظ را با دریافت‌های هر دو دریافت کننده، بررسی کردیم و به مقایسه و بیان اختلافات و شباهت‌های آن پرداختیم. نتایج این پژوهش خلاصه می‌گردد در: عناصر شعری که حافظ از آنها بسیار بهره برده است، کمتر در برداشت‌های دریافت کننده‌ها دیده می‌شود. دریافت الشواربی در بیشتر غزل‌ها بلیغ‌تر از دریافت زلیخه است، امّا از لحاظ عاطفی و احساسات، دریافت‌های زلیخه بهتر از الشواربی است.

المراجع

Al-Quran al-Karim

Azarshab, Mohammad Ali (2016). Literary Criticism. Tehran: SAMT.

Parvini, Khalil (2012). Comparative Literature (theoretical and applied studies). Tehran: SAMT.

Estelami, Mohammad (2004). dars-e Hāfez, 1 V., 2nd Ed., Tehran: Sokhan.

Hafez, Mohammad ibn Shams Al-Din (1983). divān-e Hāfez, Correction and clarification: Parviz Natel Khanleri. 2nd Ed., 1 V., Tehran: Kharazmi.

Hafez, Mohammad ibn Shams al-Din (1999). divān-e Hāfez Al-Shirazi, Translation: Ibrahim Amin Al-Shurabi. Tehran: Mehrandesh.

Hafez , Mohammad ibn Shams al-Din (1999). divān-e ghazaliyāt-e Mona Shams al-Din Mohammad Khajeh Hāfez Shirazi, by Khalil Khatib Rahbar. 25th Ed., Tehran: Safi Ali Shah.

Hafez , Mohammad ibn Shams al-Din (2001). divān-e Hāfez, Correction: Mohammad Qodsi, by Hasan Zulfaghari and Abulfazl Ali Mohammadi, Tehran: Cheshmeh.

Hafez , Mohammad ibn Shams al-Din (2010). divān-e Hāfez, Copy of Mohammad Qazwini and Dr. Qasim Ghani. 2nd ed., Tehran: Sekkeh.

Hafez , Mohammad ibn Shams al-Din (2013). divān-e Hāfez Al-Shirazi, Translation: Ali Abbas Zulekha. Beirut: Al-Alami Foundation for Publications.

Hamidian, Saeed (2017). ʃarh-e ʃouq, 2 V., 6th Ed. Tehran: Ghatreh.

Khezri, Heydar (2013). Comparative literature in Iran and the Arab world, Tehran: SAMT.

Al-Saeed Jamal Al-Din, Mohammad (2010). Applied literature, Translated by: Saeed Hesam Pour, Hossein Kiyani. Shiraz: Shiraz University Publishing Center.

Al-Seyyed, Al-Shafi` (2006). Chapters of Comparative Literature, Cairo: Gharib House for Printing, Publishing and Distribution.

Ghunaimi Hilal, Muhammad (2008). Comparative Literature, Cairo: The Renaissance of Egypt.

Safavi, Cyrus (2019). haft goftār darbare-ye tarjumeh, Tehran: Nashr Markaz.

Ferdowsi, Abu Al-Qasim (2001). Shāhnāmeh chāp-e Mosku, Tehran: Karnameh Book.

Mustafa, Ibrahim et al. (2007). Al-mojam al-wasit, Iran - Tehran: Al-Sadeq Foundation for Printing and Publishing.

Mawlawi, Jalal ad-Din (2002). divān Shams, From copy of Frozanfar. Correction: Kazem Barg Neysi. Tehran: Fekr Rouz.

Nusrat, Abdulrahman (1979). Modern literary criticism, Oman: Al-Aqsa Library.

Nezami Ganjawi (1999). Koliyāt-e khamse Nezami (Khusraw Shirin), from copy of Vahid Dastjerdi. Tehran: Safi Ali Shah.

Nourian, Mahdi (2007). Qasb Narges ya Qasb Zarkesh, Scientific publication Guhar Guya, Vol. 1: pp. 39-48. University of Isfahan.

Niknam, Mehrdad (2002). ketābshenāsi Hāfez, Shiraz: Hafez studies Center.

التنزيلات

منشور

2020-11-30

كيفية الاقتباس

میرقادری س. ف., & حوائج ف. (2020). تلقي ابراهيم أمین الشواربي وعلي عباس زلیخة من الغزل الثاني والثلاثین لحافظ الشیرازي (دراسة مقارنة). هنر زبان, 5(4), 57–70. https://doi.org/10.22046/LA.2020.21

إصدار

القسم

مقالة

المؤلفات المشابهة

<< < 1 2 3 4 5 > >> 

يمكنك أيضاً إبدأ بحثاً متقدماً عن المشابهات لهذا المؤلَّف.