گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار)
DOI::
https://doi.org/10.22046/LA.2020.02کلمات کلیدی:
مرزبان‌نامه، گستره معانی افعال، افعال کم کاربرد، تنوع معانی افعالچکیده
نثر فارسی در سدة ششم و اوایل سدة هفتم هم‌عنان با شعر، قلمرو ادب فارسی را در‌می‌نوردد و به کمال پختگی و اوج خود می‌رسد. مرزبان‌نامه که در آن دوره با خامۀ توانگر سعدالدین وراوینی به روش ترجمه و تهذیب نوشته‌شد و پیوسته مورد استقبال همة ادب‌دوستان قرارگرفت، از جهات گوناگون شایستة بررسی است. چون فعل مرکز ثقل جمله و مهمترین رکن سخن و تنها عنصر تعیین‌کنندة ارکان جمله است، در بررسی‌های زبان‌شناسی، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ در‌این مقاله، برخی از کارکردهای مهم و پربسامد افعال در‌این اثر؛ از‌جمله تنوع معانی افعال، و برخی از کاربردهای خاص افعال، مطرح‌شده‌است. نتایج پژوهش نشان‌می‌دهد که دامنــۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه، بسیار گسترده است و نویسنده از فرصت‌های زیادی بهره برده تا رنگ یکنواختی و تکرار افعال را از متن خود بزداید. برای‌این‌منظور از واژه‌های زیادی به‌عنوان «همکرد» استفاده کرده تا فعل‌های متنوع و گوناگونی بیافریند. پرکاربردترین همکرد در زبان فارسی همکرد «کردن» است که با فعلیارهای متعددی همراه می‌شود و فعل مرکب می‌سازد. حدود ۲۲ درصد از فعلیارهای عربی در این متن، با همکرد‌های فارسی همراه شده‌اند و فعل مرکب ساخته‌اند.
##submission.downloads##
چاپ شده
2020-02-29
ارجاع به مقاله
صادقی امین م. (2020). گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار). هنر زبان, 5(1), 39–54. https://doi.org/10.22046/LA.2020.02
شماره
نوع مقاله
مقاله
مجوز
حق نشر 2020 مهدی صادقی امین
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
فصلنامه هنر زبان یک مجله دسترسی آزاد است و مقالات پس از پذیرش در دسترس عموم قرار می گیرند و استفاده از آن با ذکر منبع آزاد است