بی‌خوابی و خواب و رؤیا در اشعار سعدی و پترارک

چکیده

پدیدۀ بی‌خوابی، یکی از مضامین شعری است که به‌عنوان یک خصیصه و سبک شعری در اشعار سعدی دارای بسامد فراوانی می‌باشد. بی‌خوابی عاشق، موضوعی است که شاعران چه در ادبیات غربی و چه در ادبیات شرقی، با محوریت آن، اشعار زیبایی سروده‌اند که حاکی از رنج و دردِ شبانه و اندوه شاعر از هجر و فراق یار و تداعی خاطرات معشوق می‌باشد. شاعران در این بخش، از بی‌خوابی‌های شبانه و طولانی بودن شبِ عاشق بسیار سروده‌اند. رؤیا و خواب نیز از جمله عناصر راز‌آلود و شگفت‌انگیزی است که معمولاً به‌‌دنبال پدیدۀ بی‌خوابی، همیشه در اشعار شاعرِ عاشق دیده می‌شود. شاعران در خواب و رؤیا، به آرزوها و رؤیاهایِ دست‌نیافتة خویش دست می‌یابند. در این مقاله نویسندگان، با مطالعه بر روی مصادیقی از دو پیکرة شعری و در پی بررسی تطبیقی بین بی‌خوابی‌های شبانه و خواب و رؤیاهای این دو شاعر بزرگ، به‌دنبال تفاوت‎ها و شباهت‌ها، میان آثار ایشان می‌باشند. با توجه به تأثیری که فرهنگ و ادبیات ملل بر روی یکدیگر دارند تعمّق و بررسی در این پدیده ضروری به‌نظر می‌رسد. در انتهای تحقیقات به شباهت و تفاوت‌های موجود میان بی‌خوابی‎های عاشق و استفاده از خواب و رؤیا در اشعار این دو چهرة فاخر در ادبیات غنایی شرق و غرب دست یافتیم.