پردازش خودکار سطح معنایی با ایجاد هستی‌شناسی‌ها (مطالعۀ موردی: افعال حرکت و سکون)

چکیده

زبان‌شناسی رایانشی به توصیف ویژگی‌ها و قواعد زبانی برای پردازش رایانه‌ای می‌پردازد. اگرچه زبان عربی تاکنون توانسته است از هوش مصنوعی برای پردازش سطوح مختلف زبانی مانند واج‌شناسی، صرف و نحو رایانشی بهره ببرد، اما پردازش سطح معنایی همچنان چالش برانگیز باقی مانده‌است. مسئله این است که چگونه می‌توان به رایانه آموخت تا زبان طبیعی را همانند انسان بفهمد و بتواند بین معنای واقعی و مجازی واژه‌ها تمایز قائل شود و در نتیجه، از ابهام معنایی که زبان عربی در فضای دیجیتال با آن مواجه است، بکاهد. در این پژوهش، می‌کوشیم با تکیه بر هستی‌شناسی، روشی برای پردازش معنایی در زبان عربی ارائه دهیم. حوزۀ معنایی افعال حرکت و سکون را به‌عنوان نمونه انتخاب کرده‌ایم و معانی مجموعه‌ای از این افعال را از پایگاه «معجم‌المعانی» استخراج کرده‌ایم. سپس روابط معنایی میان آن‌ها را مشخص کرده و شبکه‌ای از این روابط یا بازنمایی معنایی پیوندهای میان افعال حرکت و سکون را ساخته‌ایم. در نهایت، با استفاده از زبان توصیف هستی‌شناسی که امکان سازمان‌دهی، طبقه‌بندی و پیونددهی معانی را فراهم می‌کند، یک هستی‌شناسی ایجاد کرده‌ایم تا هم انسان و هم ماشین بتوانند آن را درک کنند.