مطالعة تحلیلی نقشمایههای اجتماعي پرکاربرد در آثار کارتونی هادی حیدری
DOI::
https://doi.org/10.22046/LA.2022.07کلمات کلیدی:
هنر, نقشمایه, جامعهنگری, کارتون, هادی حیدریچکیده
نقشمایه اصطلاح غربی در حوزة هنر و ادبیات است که نقش اساسی در تصویرشناسی ترکیببندهای هنری و شناخت سیر اندیشه و دغدغههای اصلی هنرمند ایفا مینماید. کارتون و کاریکاتور به عنوان هنری توام با تصاویر اغراقآمیز و مضحک با برجستهنمایی برخی ویژگیهای افراد یا اشیاء گاهی در زنجیرهای از تصاویر تکرارشونده فرو میرود که نه تنها دالّ بر یکنواختی و جمود فکری اندیشههای هنرمند نبوده، بلکه روزنهای هوشمندانه و انگیزهای متفکّرانه در شناسایی عمق مضامین اجتماعی است که یک تصویر هنری میتواند در خود داشته باشد. هادی حیدری، کاریکاتوریست معاصر ایرانی است که علاوه بر توجه به چالشهای سیاسی و اجتماعی روزمره که درونمایه بیشتر آثار وی را تشکیل میدهد، گاهی با استفاده از یک طرح تمثیلی یا کنایهآمیز، آنچنان موضوعات و چالشهای اجتماعی را با عناصری تکرارشونده در میآمیزد که در کنار خنداندن بیننده، سعی بر تاثیرگذاری بیشتر بر اندیشه و شمول جهانبینی وی نیز دارد. این پژوهش با در پیش گرفتن روش توصیفی-تحلیلی در پی شناخت عناصر تکرارشونده و کشف مضامین پنهان در لابهلای معنای اشارات بیکلام هادی حیدری است که در این میان به 15 نقشمایة موضوعی و مضمونی دارای ابعاد مختلف واقعگرایی همچون سانسور، خردگرایی، آزادی، چالش هویّت و ... در نقاشیهای وی دست یافته که برخی از آنها از بسامد بیشتری نسبت به بقیّه برخوردار است که هر کدام در پس تعاریف و کارکردهای اجتماعی مشخّص در آثار کارتونی وی منبع الهامی برای بیان واقعیتهای موجود در زبان دیداری این هنرمند میباشد.
مراجع
اسلامي، مجید (1386). مفاهیم نقد فیلم، تهران: نشرنی.
اکرمی، جمشید (1375). «قیچيهای تیز در دستهای کور: سانسور فیلم در ایران، از آغاز تا امروز»، مجلة ایراننامه، ش55، 476-457.
پارسانسب، محمّد (1388). «بنمایه: تعاریف، گونهها، کارکردها و...»، فصلنامة نقد ادبی، سال اوّل (5)، 40-7.
تقوي، محمد، إلهام دهقان (1388). «موتیف چیست و چگونه شکل میگیرد»، فصلنامه تخصّصي نقد ادبي، دوره دوّم (8)، 32-7.
جولایی، احمد، ابوالفضل حداد (1394). «بررسی و نقد کتاب جامعهشناسی هنر»، پژوشنامة انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، سال پانزدهم (2). 91-81.
حسینی، زهرا؛ احد فرامرز قراملکی (1391). «از خود بیگانگی، موقعیتهای مرزی و مرگ در مثنوی معنوی»، مجله فلسفه و کلام اسلامی، دوره چهل و پنجم (2)، 66-47.
حقیقی، فرزام (1394). «تفننی در ادب فارسی: بازیابی عینک از متون سدههای نهم تا دوازدهم»، مجله شعر پژوهی (بوستان ادب)، دوره هفتم (23)، 122-99.
حیدری، خلیل (1389). «شبکهی تداعی خیال در غزلیّات کلیم کاشانی»، مجلّة رشد آموزش زبان و ادب فارسی، (94)، 17-14.
حیدری، هادی (1390). گزیده آثار/ کارتون/ کاریکاتور هادی حیدری، تهران: چاپ و نشر نظر.
خرّمی، مریم، مینو خانی (1396). «تحلیل بازتاب نقّاشی در جامعه قرن ششم هجری با نگرش به آثار نظامی گنجوی»، مجلّة باغ هنر، سال چهاردهم (51)، 70-61.
دهقان، الهام، محمّد تقوی (1390). «موتیف و کارکردهای آن در داستانهای صادق هدایت»، فصلنامة نقد ادبی، سال چهارم (13)، 115-91.
ساکس، بوریا (2010). الغراب/ التاریخ الطبیعي والثقافي، ترجمة ایزمیر الدا حمیدان، الطبعة الأولی، أبوظبي: المجمع الثقافي.
صرفی، محمّدرضا (1386). «نماد پرندگان در مثنوی»، فصلنامه پژوهشهای ادبی، سال پنجم (18)، 76-53.
علویسرشکی، محمدرضا (1391). نقدی بر فلسفه کانت «در تئوری شناخت و ما بعد الطبیعه». بی نا.
عموري، نعیم (2015). «موتیف شخصیّة نوح (ع) في شعر أدیب کمال الدین»، مجلّة آداب الکوفة، (21)، 138-119.
عمید، حسن (1389). فرهنگ فارسی عمید، چاپ اوّل، تهران: انتشارات راه رشد.
قاسمی حاجیآبادی؛ لیلا، مهدی ممتهن (1390). «الجمال اللوني في الشعر العربي من خلال التنوع الدلالي»، فصلیة دراسات الأدب المعاصر، السنة الثالثة (9)، 101- 83.
الکواکبي، عبدالرحمن (2009). طبائع الاستبداد ومصارع الاستعباد. الطبعة الثانیة، القاهرة: دار الشروق.
گروه گزارش و تحقیق (1372). «سانسور و خودسانسوری، یک پدیده شوم، در تاریخ مطبوعات»، ماهنامه گزارش، (29و28)، 21-10.
محمدی، روح الله؛ سهراب مروتی (1392). «ظلم و ظلمپذیری و پیامدهای آن در سبک زندگی»، مجله پژوهشهای اجتماعی اسلامی، سال نوزدهم (3)، 162 – 125.
المرازقة، نجاح عبد الرحمن (2010). اللون و دلالاته في القرآن الکریم، رسالة ماجستیر، إشراف حسن محمد الربابعة، جامعة مؤته، أردن.
مروتی، سهراب، روحالله محمدی (1394). «ظلم و ظلمستیزی»، نشریه بینات، سال بیست و دوّم (1)، 38-15.
مصاحب، غلامحسین (1381). دایرة المعارف فارسی، جلد اوّل، چاپ سوّم، تهران: امیر کبیر.
مقیمی، محمّد (1389). «طراحی و تبیین الگوی مدیریت تضاد بر مبنای اندیشههای امام خمینی (ره)»، فصلنامة مدیریت اسلامی، سال نوزدهم (1)، 102-67.
الملائکة، نازک (1967). قضایا الشعر المعاصر، القاهرة: مکتبة النهضة.
موسویمقدم، رحمتالله (1391). «آموزههای راهبردی دین در سلامت انتخابات بر اساس آراء امام راحل و مقام معظم رهبری»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم (32)، 60-47.
نائینی کیاکلا؛ رضا الهویردیزاده؛ علی عنایتی شبکلائی (1393). «بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر رفتار انتخاباتی (مطالعه موردی قوم بلوچ و ترکمن)»، فصلنامه مطالعات انتخابات، سال سوّم (8و7)، 104-77.
هزاوهای، هادی (1390). «نقد: اپیدمی سانسور- اشاراتی در باب قیچی و سیاهمالی در هنر»، مجله تندیس، (217)، 13-12.
یوسفی، مریم (1390). «اختلال شخصیّت وابسته»، نشریة روانشناسی شادکامی و موفقیّت. سال هشتم (86)، 47و46.
Akrami, Jamshid (1996). "Sharp swords in blind hands: film censorship in Iran, from the beginning to today", Irannameh magazine, (55), 476-457. [In Persian]
Al Marazeghe, Najah Abdel Rahman (2010). Color and its implications in the Noble Qur’an, Master’s thesis, supervised by Hassan Muhammad Al-Rababah, Mutah University, Jordan.
Alavi Sarashki, Mohammad Reza (2011). A critique of Kant's philosophy "in the theory of cognition and our afterlife". No publisher. [In Persian]
Al-Kawakebi, Abdul Rahman (2009). The natures of tyranny and wrestler enslavement. The second edition, Cairo: Dar Al-Shorouk. (In Arabic)
Almalaeke, Nazok (1967). Contemporary Poetry Issues, Cairo: Al-Nahda Library. (In Arabic)
Alwan, f.s, m.saio, gl. Simon, m.sassine. (2004). Dictionnaire francais-arabe. Beyrouth, liban.
Amid, Hassan (2009). Amid's Farsi Dictionary, first edition, Tehran: Rah Rushd Publications. [In Persian]
Amouri, Naeem (2015). "The personal motif of Noah in the poetry of writer Kamal al-Din", Adab al-Kufah magazine, (21), 119-138. [In Persian]
Baldick, Chris. (2001). the concise oxford dictionary of literary terms. Oxford university press.
Cuddon, J.A. (2013). Dictionary of Literary Terms and Literary Theory. Fifth edition.Wiley-blackwell.
Dehghan, Elham; Mohammad Taghavi (2010). "Motif and its functions in Sadegh Hedayat's stories", Literary Criticism, 4 (13), 91-115. [In Persian]
Eslami, Majid (2007). Concepts of Film Criticism, Tehran: Ney Publishing. [In Persian]
Ghasemi Haji Abadi; Laila, Mahdi Momtahen (2011). “Aesthetics of color structure in Arabic poem from the point of purport variety”, Contemporary Literature Studies Quarterly, 3 (9), 101-83. (In Arabic)
Haghighi, Farzam (2014). "An Exploration through Persian Literature: Tracing the Shape, Fictional Image, and Lexical Variations of Glasse's from 9th to 12th Centuries", Poetry Research Journal (Bostan Adab), 7 (23), 122-99. [In Persian]
Hazavehei, Hadi (2010). "Criticism: The Censorship Epidemic - Notes on Scissors and Black Money in Art", Tandis Magazine, (217), 12-13. [In Persian]
Heidari, Hadi (2011). Selected works/ cartoons/ caricatures of Hadi Heydari, Tehran: Nazar Publishing House. [In Persian]
Heydari, Khalil (2009). "Imagination Network in Kalim Kashani's Ghazals", Persian Language and Literature Development Magazine, (94), 14-17. [In Persian]
Hosseini, Zahra; Ahad Faramarz Gharamelki (2011). "Self-alienation, Boundary Situations and Death in the Mystical Mathnawi", Philosophy & kalam, 45 (2), 66-47. [In Persian]
Julayi, Ahmad; Abul Fazl Haddad (2014). "A Critique on Sociology of Art", Critical Studies in Texts & Programs of Juman Sciences, 15 (2). 81-91. [In Persian]
Khorrami, Maryam; Mino Khani (2016). "Analyses of the Reflection of Painting in the Opuses of Nezami Ganjavi (12th century AD)", Bagh-e Nazar, 14 (51), 70-61. [In Persian]
Maruti, Sohrab; Ruhollah Mohammadi (2014). "Oppression and anti-oppression", Binat magazine, 22 (1), 15-38. (In Arabic)
Moghimi, Mohammad (2010). "Designing and Explaining Conflict Management Model according to the thoughts of Imam Khomeini", Islamic Management Quarterly, 19 (1), 67-102. [In Persian]
Mohammadi, Ruhollah; Sohrab Maruti (2013). "The Consequences of Cruelty and Cruelty-Acceptance in Lifestyle", Journal of Islamic Social Studies, 19 (3), 125-162. [In Persian]
Mosaheb, Gholam Hossein (2002). Farsi Encyclopedia, first volume, third edition, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
Mousavi Moghadam, Rahmatullah (2011). "Strategic Religious Teachings for Healthy Elections Based on Late Imam Khomeini and Ayatollah Khamenei's Viewpoints", Journal of Islamic Revolution Studies, 10 (32), 60-47. [In Persian]
Naini Kiakla; Reza Al-Havirdizadeh; Ali Enayati Shabkalai (2013). "Investigating the role of social capital on electoral behavior (a case study of the Baloch and Turkmen people)", Election Studies Quarterly, 3 (7/8), 104-77. [In Persian]
Oxford University. (1966). the oxford dictionary of English etymology, publishein the United States.
Parsanasab, Mohammad (2009). "Motive: Definitions, Types, Functions and ...., Literary Criticism, 1 (5), 7-40. [In Persian]
Randeree Kasim, Faramawy Awsam Taha (2011). Islamic perspectives on conflict management within project managed environments. International Journal of Project Management, (29), 26–32.
Report and Research Group (1993). "Censorship and self-censorship, an ominous phenomenon in the history of the press", Report Monthly, (29-28), 10-21. [In Persian]
Saks, Poria (2010). The Crow / Natural and Cultural History, translated by Izmir Alda Hamidan, first edition, Abu Dhabi: The Cultural Foundation. (In Arabic)
Seigneuret, Jean- Charles. (1988). Dictionary of Literary Themes and Motifs. New York: Greenwood press.
Serfi, Mohammad Reza (2007). "The symbol of birds in the Mathnawi", Literary Research Quarterly, 5 (18), 53-76. [In Persian]
Taghavi, Mohammad, Ilham Dehghan (2008). "What is a motif and how is it formed", Literary criticism, 2 (8), 7-32. [In Persian]
Wang, J., Iannotti؛ R. J., & Nansel, T. R. (2009). School bullying among adolescents in the United, States: Physical, verbal, relational, and cyber. Journal of Adolescent Health, 45 (4), 368-375.
Yousefi, Maryam (2011). "Dependent Personality Disorder", Happiness and Success Psychology Journal. (86), 47 and 46. [In Persian]
##submission.downloads##
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2022 Hamed poorheshmati
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
فصلنامه هنر زبان یک مجله دسترسی آزاد است و مقالات پس از پذیرش در دسترس عموم قرار می گیرند و استفاده از آن با ذکر منبع آزاد است